‘Emancipate yourselves from mental slavery, None but ourselves can free our mind’ – Bob Marley

Bij Bob Marley was kanker vastgesteld, in zijn voet. Bob was rastafari. Rastafari’s geloven in een ‘heel lichaam’. Voor hem was dit een reden om de amputatie van zijn teen te weigeren. Vier jaar later stierf hij op 36-jarige leeftijd. ‘Emancipate yourselves from mental slavery’ – bevrijd jezelf van mentale slavernij. Deze zin schreef Bob een jaar voor zijn dood, terwijl de kanker zich uitzaaide naar andere delen van zijn lichaam.

Vanaf het moment dat ik gekozen heb om mijn ervaring van seksueel misbruik binnen de gemeenschap van Jehovah’s Getuigen in de openbaarheid te brengen, mijn persoonlijk verhaal te delen met de hele wereld, voelde ik mij bevrijd. Dit was op 23 juli 2017 – mijn ‘bevrijdingsdag’. Vrijheid is de belangrijkste waarde in mijn leven en ik wil dat iedereen, speciaal kinderen deze waarde in hun leven kunnen ervaren. In gesloten gemeenschappen, waar Jehovah’s Getuigen ook toe behoren, is dit helaas nog niet vanzelfsprekend. Mijn drang om te strijden voor veilig opgroeien van kinderen resulteerde in de ervaring van positieve vrijheid. Dat betekent eveneens dat er negatieve vrijheid bestaat.

Negatieve vrijheid is de vrijheid van externe obstakels of beperkingen. Iemand is vrij als hij niet fysiek belemmerd wordt in zijn handelen. Veel ervaringsgenoten die uit de gemeenschap van Jehovah’s Getuigen gesloten worden, of zelf besluiten te stoppen, ervaren vrijheid. Je bent vrij van de verplichtingen van het systeem. Maar ben je dan ook werkelijk vrij van alles? Nee, jammer genoeg niet. Er zijn processen die je eerst moet doorlopen. Het is essentieel te kiezen dat je deze processen van zelfreflectie, het leren van persoonlijk leiderschap en het bewust worden van oude overtuigingen, gedragingen, oordelen en denkwijzen, doorloopt. Hierdoor ervaar je wat positieve vrijheid is.

Positieve vrijheid betekent dat je vrij bent van innerlijke beperkingen. Je bent als het ware meester over jezelf. Je bereikt positieve vrijheid door de leiding over je eigen geest te nemen, door je te ontdoen van irrationele angsten en overtuigingen, van verslavingen, bijgeloof en alle andere vormen van zelfdwang. Het betekent dat je met liefde naar jezelf kunt kijken, maar ook naar personen die je hebben gekrenkt of iets hebben aangedaan. Je kunt met liefde naar je oude leven binnen de gemeenschap van Jehovah’s Getuigen kijken. Deze manier zorgt ervoor dat je frustraties niet botviert op iemand of een groep mensen. Je bent in staat te kijken naar de essentie, naar het onderliggend probleem. De overtuigingen en (onbewuste) denkwijzen die je altijd hebt gehad vormen geen reden meer om boos te zijn. Bob Marley zei het treffend dat alleen jíj je geest kunt bevrijden.

Misschien is negatieve vrijheid een eerste stap naar positieve vrijheid. De bewustwording om op een andere manier naar de wereld te kijken en de wens om de wereld een klein beetje mooier te maken kan leiden naar de tweede stap: positieve vrijheid. Kun je je voorstellen dat je zegt dat je ‘vroegere vijand’ geen vijand meer is, je geen woede richt op Jehovah’s Getuigen en dat je vindt dat Jehovah’s Getuigen ook een plek in onze wereld verdienen, ook al ben je het niet eens met de overtuigingen en geloofsleer?

Het geeft rust als je positieve vrijheid ervaart. Ik heb jaren lang in kaart gebracht wat er allemaal mis was binnen de gemeenschap van Jehovah’s Getuigen, alsof ik mijn beslissing om mijn banden met de gemeenschap door te snijden kon rechtvaardigen door elk verwijt, elke belediging, mishandeling en verwaarlozing te benoemen. Ik was ervan overtuigd dat als ik dit allemaal had gedaan, ik vrij was van mijn schuldgevoel en mij kon richten op mijn verdere leven. Niets was minder waar! Deze zogenaamde rechtvaardiging had geen enkele invloed. Ik was kwaad op ouderlingen, bestuur van Jehovah’s Getuigen en de pleger van mijn misbruik. Nu ik positieve vrijheid in mijn leven ervaar, heb ik geleerd hoeveel woede je ook op een ander richt, je ze niet kunt onderdrukken, omdat schuld nooit over een ander gaat. Schuldgevoelens komen voort uit je eigen angst. Ze hebben niets te maken met anderen. Ik kon mijn schuldgevoel van mij afschudden toen ik de situatie met liefde accepteerde voor wat het was, zonder mij constant te focussen op vroegere misstanden. Ik accepteer mijn besluit om mijn banden met Jehovah’s Getuigen door te snijden voor mijzelf, omdat ik deze behoefte had, en niet omdat de gemeenschap dit verdient. Dit is de enige manier waarop ik met liefde, zonder rancune naar deze gemeenschap en de personen binnen de gemeenschap kan kijken. Ik ben ervan overtuigd dat deze manier van leven leidt tot verandering binnen de gemeenschap van Jehovah’s Getuigen.

Vechten tegen deze gesloten gemeenschap is zinloos – respectvol de dialoog aangaan heeft de meeste kans op een doorbreking van de geslotenheid, met als doel bewustwording en verandering.

Ik hoop voor alle ervaringsgenoten van misbruik, alle personen die hun banden met een gesloten gemeenschap verbreken, of welke door de gemeenschap verbroken wordt, positieve vrijheid in het verschiet ligt. De keus is aan jou. Je moet het zelf doen, maar je hoeft het niet per se alleen te doen! Ik wens je alle wijsheid toe in jouw leerweg!

In mijn proces naar positieve vrijheid heb ik veel te danken gehad aan mijn vrouw, Raisilyn en mijn huisarts, Jan Ellenbroek, en vrienden Raymond Hintjes, Aswin Suierveld en Jan Schut. Mijn dank gaat naar hen uit.
– Frank